The Green Claims Directive: Intrekking door de Europese Commissie?

Na meer dan twee jaar onderhandelen is aangekondigd dat de richtlijn inzake groene claims (Green Claims Directive – GCD) mogelijks zal worden ingetrokken. Dit besluit komt slechts enkele dagen voor de laatste triloog, die gepland staat voor maandag 23 juni, waar over belangrijke kwesties – in het bijzonder hoe kleine en micro-ondernemingen moeten worden behandeld – nog volop onderhandeld kan worden.

Ter herinnering: The Green Claims Directive.

=> Meer info: Green claims – European Commission

Vandaag de dag is het voor consumenten moeilijk om wijs te worden uit de vele labels over de milieuprestaties van producten (zowel goederen als diensten) en bedrijven.

Sommige milieuclaims zijn onbetrouwbaar en consumenten hebben er bijzonder weinig vertrouwen in. Consumenten kunnen worden misleid en bedrijven kunnen een valse indruk geven van hun milieueffecten of -voordelen – een praktijk die bekend staat als greenwashing.

Met een voorstel voor een nieuwe wet inzake groene beweringen (proposed new law on green claims) vatte de EU het plan op om maatregelen om greenwashing aan te pakken en consumenten en het milieu te beschermen in te voeren.

Door ervoor te zorgen dat milieulabels en -claims geloofwaardig en betrouwbaar zijn, kunnen consumenten beter geïnformeerde aankoopbeslissingen nemen. Het zal ook het concurrentievermogen vergroten van bedrijven die streven naar een grotere milieuduurzaamheid van hun producten en activiteiten.

Wordt de GDC door de Europese Comissie ingetrokken?

Deze vraag rees kort nadat de EPP een brief schreef aan de Commissie dat ze de GCD niet langer zullen steunen en vragen om intrekking. Zonder de steun van de EPP, de grootste fractie van het Parlement, heeft het dossier bijna geen kans om aangenomen te worden.

De EEP is de Europese Volkspartij, vandaag de grootste transnationale partij van centrumrechtse en christendemocratische partijen en vertegenwoordigt de grootste fractie in het Europees Parlement.

Het argument om het voorstel niet te steunen is “administratieve last”:

“The GCD risks unduly hindering sustainability communication through procedures that are overly complex, administratively burdensome, and costly… These concerns relate not only to regulatory complexity and to legal coherence, but also to the burdens the GCD will place on European businesses without sufficient evidence of proportionality or necessity. There is, quite simply, no dedicated cost-benefit analysis or supporting data underpinning the ambitious system proposed by the GCD. Nor does the proposal convincingly demonstrate that the expected benefits of the regime would outweigh the significant costs and regulatory uncertainty it entails.”

Euratex en andere industrie-verenigingen.

Het risico dat de GCD-besprekingen in een impasse zouden geraken, was reëel, aangezien de EU-onderhandelingen met toenemende onzekerheid werden geconfronteerd.

De GCD bood een kans om de uitdagingen aan te pakken (die voortvloeien uit het huidige gebrek aan geharmoniseerde regels op EU-niveau over groene claims en greenwashing) en de norm voor duurzaamheids-gerelateerde marketingpraktijken te verhogen. Maar een goed evenwicht tussen het verstrekken van betrouwbare informatie aan consumenten en het proportioneel en werkbaar houden van de vereisten voor bedrijven was noodzakelijk.

Euratex heeft samen met andere brancheorganisaties in januari 2025 een verklaring opgesteld waarin de medewetgevers van de EU worden opgeroepen om de richtlijn inzake groene claims te verduidelijken, te harmoniseren en te vereenvoudigen, zodat er een kader wordt aangenomen dat het concurrentievermogen van bedrijven waarborgt.

“EU policymakers are urged to carefully evaluate options to simplify, clarify and streamline the Green Claims Directive during negotiations, through the lens of the simplification and competitiveness agenda. The introduction of proportionality and legal predictability in the substantiation and ex-ante verification requirements should be a key priority. Adopting a well-designed and simplified framework is essential to align the Directive with the EU’s goals of boosting industry competitiveness and investments in the EU.”

Met andere woorden, er werd geijverd voor:

• Een vereenvoudigde methodologie voor minder complexe claims
• Vermoeden van conformiteit voor erkende, geverifieerde methodologieën
• Vaste termijn van 30 dagen voor de afgifte van conformiteitscertificaten
• Toepassing van de regels op alle vrijwillige milieuclaims, met ondersteuning op maat voor KMOs en micro-ondernemingen

Het empoweren van consumenten voor de groene overgangsrichtlijn EGGT.

=> Meer info: Green claims – European Commission

In het kader van de Green Deal heeft de Europese Commissie twee belangrijke maatregelen  voorgesteld om greenwashing aan te pakken:

• Empowering Consumers for the Green Transition Directive (ECGT) – Deze richtlijn is in februari 2024 met succes aangenomen en wordt in september 2026 van kracht. Het ECGT stelt strenge regels op om greenwashing te voorkomen en pakt misleidende milieuclaims aan, met boetes die kunnen oplopen tot 4% van de totale omzet van een bedrijf.

Het ECGT omvat:

• Wijzigingen in de Richtlijn Consumentenrechten
• Wijzigingen in de richtlijn oneerlijke handelspraktijken

=> Meer info: Betrouwbare milieuclaims opstellen: guidelines voor ondernemingen | FOD Economie

• Richtlijn inzake groene claims (GCD). Deze had onder andere tot doel verplichte onderbouwing vooraf en verificatie door derden van milieuclaims in te stellen. Dit voorstel is door de EC ingetrokken. Hoewel er dus geen vooruitgang meer wordt geboekt met de richtlijn inzake groene claims, blijft het ECGT een krachtig instrument in de strijd tegen greenwashing.

De richtlijn inzake groene claims was een cruciaal instrument om Europese consumenten te beschermen tegen greenwashing. Vandaag de dag is 53% van de milieuclaims vaag, misleidend of ongefundeerd en 40% wordt geleverd zonder ondersteunend bewijs, volgens de Europese Commissie. Zonder de richtlijn inzake groene claims zal dit niet veranderen.

Terwijl de Empowering Consumers for the Green Transition (ECGT) wel overeind blijft, blijft de vraag of dit voldoende zal zijn om consumenten te beschermen tegen greenwashing?

Nog verdere vragen?

Aarzel niet contact op te nemen met Ilse Roosens via [email protected]