Mode Unie luidt alarmbel over e-commercechaos met nieuw rapport

Na het Weekend van de Klant lijsten Mode Unie en UNIZO de grootste redenen tot onrust bij lokale handelaars op. Dit jaar staat de oneerlijke concurrentie van niet-Europese webshops opvallend hoog op dat lijstje. De hete adem van platformen als Shein, Temu en Amazon zet een bijzonder hoge druk op lokale retailers. Uit de nieuwste bevraging bij 4.500 consumenten blijkt dat 9 op de 10 Belgen dit beseffen en 84 procent van de bevraagden vindt dan ook dat de overheid hier niet streng genoeg in optreedt. UNIZO stelde, met het oog op de federale onderhandelingen, een alarmerend rapport over de verstikkende concurrentie van deze buitenlandse spelers met 5 beleidsvoorstellen op en overhandigde het formeel aan minister David Clarinval.

“Dit is één van de grootste economische problemen van deze tijd. Wat we vandaag zien is een regelrechte uitholling van onze economie. Belgische en Europese handelaars volgen strikte regels, dragen bij aan hun buurt en aan onze economie. En dan zien ze hoe buitenlandse spelers alles kunnen omzeilen, van productveiligheid tot sociale en milieuregels, en daar ook nog eens ongestraft mee wegkomen. Dat is niet zomaar een oneerlijke situatie, dat is een systeemfout. We leggen met dit rapport dan ook een stevig werkdocument met vijf concrete oplossingen op tafel bij de federale regering.” -Bart Buysse, gedelegeerd bestuurder van UNIZO

Systematisch misbruik
Het nieuwe UNIZO-rapport ‘Oneerlijke concurrentie door niet-Europese e-commerceplatformen’ maakt pijnlijk duidelijk hoe buitenlandse online giganten via massale pakketinstroom, misleidende marketing en gebrek aan controle onze retailsector ontwrichten.

Enkele cijfers om dit te staven:  

• In 2017 werden dagelijks 1.600 e-commercepakketten bij de douane aangegeven. Vandaag zijn dat er meer dan 4 miljoen per dag, met amper 138 inspecteurs om alles te controleren.
• Slechts 0,006 procent van de pakjes die België binnenkomen zou gecontroleerd worden door dit personeelstekort.  
• Uit onze meest recente bevraging zegt 62% dat concurrentie van internationale webshops de grootste bedreiging vormt voor hun eigen online-activiteiten.  
• Ook blijkt dat 84% van de Belgische consumenten vindt dat onze overheden te weinig optreden tegen buitenlandse webshops.  
• Meer dan de helft van de consumenten had al slechte ervaringen met aankopen via buitenlandse webshops, variërend van slechte kwaliteit, geen service, tot zelfs oplichting.     

“Onze douane kan de stroom niet meer aan, onze inspectiediensten hebben te weinig slagkracht en ondertussen worden consumenten overspoeld met nep-promoties, misleidende prijzen en producten die niet veilig zijn voor gebruik. Een maatschappelijke en economische ramp.”   “Elke euro die via deze platformen verdwijnt, is een euro die niet terugvloeit naar onze lokale economie. Geen bijdrage aan onze sociale zekerheid, geen investering in tewerkstelling of duurzaamheid. We ondermijnen ons eigen weefsel.”
-Isolde Delanghe, directeur Mode Unie

Vijf concrete voorstellen van UNIZO en Mode Unie aan minister Clarinval en de federale regering  
Het rapport bevat vijf beleidsvoorstellen die volgens UNIZO onmiddellijk moeten worden uitgevoerd om de concurrentie weer eerlijk te maken en onze lokale economie te beschermen.  

1. Versterk de handhaving  
De absolute meerderheid van de miljoenen goedkope pakketten uit niet-Europese landen ontglipt elke controle. UNIZO vraagt daarom een structurele versterking van douane en Economische Inspectie, met extra personeel, digitale handhaving via AI en Europese gegevensuitwisseling. Wie stelselmatig wetgeving omzeilt, moet offline kunnen worden gehaald. Ook het groeiende dropshipping-model moet duidelijk erkend en gereguleerd worden.  

“De Belgische grens mag geen brievenbus zijn. Bescherm onze markt niet enkel aan de grens, maar ook digitaal, daar waar de meeste overtredingen plaatsvinden. Wie stelselmatig wetgeving omzeilt, moet offline kunnen worden gehaald.”   -Bart Buysse  

2. Hef invoerrechten op alle pakketten  
Vandaag blijven pakketten onder 150 euro vrij van invoerrechten, waardoor niet-Europese webshops onze markt overspoelen met goedkope producten zonder enige belasting of controle. UNIZO en Mode Unie steunen het Europese voorstel om deze vrijstelling te schrappen en een taks van minstens twee euro in te voeren op pakjes uit álle niet-Europese webshops. Niet enkel voor pakjes uit Aziatische webshops. Op deze manier kan de overheid al een vijfde van het gezochte federale begrotingstekort opvullen, niet met maatregelen die opnieuw dreigen de competitiviteit en veerkracht van onze bedrijven aan te tasten, maar met structurele future proof ondersteuning van onze eigen economie.

“Maar dit mag slechts het begin zijn, want een handlingskost van 2 euro is symbolisch en onvoldoende om de massale instroom van goedkope pakketten echt te ontmoedigen. Bovendien zal deze kost doorgaans worden doorgerekend aan de consument, waardoor het effect op het aankoopgedrag beperkt blijft. We pleiten dan ook voor een substantiëlere heffing die wel een voelbare impact heeft op het volume en de prijsconcurrentie.” -Isolde Delanghe  

 3. Creëer een eerlijk fiscaal speelveld  
Niet-Europese e-commerceplatformen maken winst op Belgische consumenten zonder hier belastingen te betalen. UNIZO vraagt een gerichte digitaks voor buitenlandse spelers, zodat de opbrengsten terugvloeien naar België.  Een digitax is ook voorzien in het Regeerakkoord vanaf 2027, als er geen OESO/EU-akkoord komt. Een dergelijk akkoord lijkt niet in zicht. Het is daarom belangrijk om nu al te starten met de uitwerking van een Belgisch initiatief, om een opbrengst in inkomstenjaar 2027 te garanderen.  

4. Maak van retourzendingen een duurzaam systeem  
Het huidige retourmodel is een ecologische en economische nachtmerrie. Gratis retourneren stimuleert impulsaankopen en creëert bergen afval en CO₂-uitstoot. UNIZO vraagt een verbod op gratis retours, behalve bij defecten, en een kleine consumentenbijdrage per zending volgens het principe ‘de vervuiler betaalt’. Investeer ook meer in retour technologieën.  

5. Bescherm de lokale handelaar en de consument en sensibiliseer  
Biedt onze lokale handelaars een gelijk speelveld: zorg dat buitenlandse spelers onze product-, sociale en ecologische normen niet omzeilen en controleer daarop. En consumenten moeten nog beter weten wat achter goedkope aankopen schuilgaat: dwangarbeid, milieuvervuiling, onveiligheid en datamisbruik. UNIZO vraagt een brede sensibiliseringscampagne over de meerwaarde van lokaal kopen en de gevaren van goedkope niet-Europese webshops.  

“Winkelhieren is geen nostalgie, maar gezond economisch verstand. Lokale winkels houden onze economie draaiende, zorgen voor jobs en stabiliteit. Tijdens elke crisis, van corona tot geopolitieke spanningen, bleken net die fysieke winkels en distributiepunten onmisbaar.”
-Bart Buysse

Afgifte bij David Clarinval  
In zijn reactie toonde minister van Werk, Economie en Landbouw Clarinval in de eerst plaats begrip en erkenning voor de UNIZO-analyse en verzuchtingen:

“De concurrentiekracht van onze ondernemingen moet worden beschermd. Ik deel volledig de analyse van UNIZO: oneerlijke concurrentie van niet-Europese webshops vormt een ernstige belemmering voor innovatie, werkgelegenheid, duurzaamheid en de veiligheid van consumenten.Ik heb een e-commerce taskforce opgericht die de bevoegde ministers en de belangrijkste controleautoriteiten samenbrengt om snel en efficiënt te handelen: onze ondernemingen ondersteunen, eerlijke concurrentie garanderen en onze lokale handelaars beschermen door controles te versterken en niet-conforme producten van de markt te halen.   Ik ben ook voorstander van een gecoördineerde en snellere Europese aanpak, waaronder de invoering van een belasting van 2 euro per pakket dat van buiten de Europese Unie wordt geïmporteerd. Met de steun van commissaris Maroš Šefčovič blijven we druk uitoefenen om concrete vooruitgang te boeken. De uitdaging is groot, maar we zetten door. Het beschermen van onze concurrentiekracht vraagt om samenwerking, vastberadenheid en politieke moed.”    -David Clarinval

Het Rapport  
We gaan ook verder in gesprek met minister van Financiën Jan Jambon en minister van Consumentenbescherming Rob Beenders, aangezien ook zij spilfiguren zijn in dit dossier, om tot een totaaloplossing te komen.

Download het rapport hier.
Cases, extra uitleg of beelden kunnen worden aangevraagd bij isolde.delanghe@unizo.be  of 0473 89 45 18